καροτίνιο

Χρωστική ουσία της ομάδας των καροτινοειδών με πορτοκαλοκίτρινο χρώμα. Βρίσκεται στα φυτά (κυρίως στα καρότα) και στα ζώα (στη λέκιθο του αβγού, στο όστρακο των μαλακίων κ.ά.). Το συνηθισμένο κ. είναι μείγμα τριών ισομερών υδρογονανθρακικών ενώσεων (α-, β-, και γ-κ.) σε αναλογία 10 : 90 : 0,1 και έχει εμπειρικό τύπο C₄₀H₅₆. Από τα ισομερή αυτά, το α- και β-κ. έχουν στο μόριό τους 11 διπλούς δεσμούς, ενώ το γ-κ. έχει 12. Τα φυτά περιέχουν κυρίως β-κ. που συνιστά πρόδρομη ένωση της βιταμίνης Α –η βιοσύνθεση της οποίας γίνεται μόνο στα ζώα– και είναι δύο φορές πιο δραστικό από τα ισομερή του α- και γ-κ. Το κ. στα φυτά φαίνεται ότι διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη φωτοσύνθεση, στην αναπνοή και στην ανάπτυξη. Στα ζώα, αυξάνει τη γονιμότητά τους, επιταχύνει την ανάπτυξή τους και προλαμβάνει την ξηροφθαλμία· επίσης δρα ως αντιοξειδωτικό και ενισχύει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.